Genogram

Mianem genogramu określa się mapę relacji oraz powiązań w rodzinie. Składa się on z symboli określających kluczowe wydarzenia, relacje oraz pokrewieństwo pomiędzy przodkami, a także daty ich narodzin i śmierci. Genogram to forma terapeutycznego drzewa genealogicznego, które jest w stanie rozwiązać wiele różnych problemów.

Czym dokładnie jest genogram? To jedna z tradycyjnych metod wykorzystywanych w psychologii, psychiatrii oraz psychoterapii. Najczęściej stosowana jest ona w celu zgłębienia problemu, z jakim aktualnie boryka się pacjent. Może być to śmierć bliskiej osoby, nałóg czy problemy ze znalezieniem partnera. Genogram może być wykorzystywany również w przypadku dzieci. Przyjmuje on postać drzewa genealogicznego tworzonego wraz z terapeutą. Kluczową kwestią jest tutaj nie odkrycie pochodzenia rodziny czy jej korzeni, lecz panujących w niej od pokoleń relacji. Genogram wykonuje się co najmniej 3 pokolenia wstecz. Ujawniając i systematyzując relacje, pacjent jest w stanie dogłębnie poznać samego siebie i zrozumieć, dlaczego zachowuje się w taki, a nie inny sposób. Dzięki genogramowi można sprawić, aby los się odmienił.

Jak krok po kroku stworzyć genogram? Do tego celu niezbędna jest wiedza o najbliższej rodzinie: rodzicach, dziadkach, ciotkach, kuzynach oraz ich dzieciach. Spokrewnione osoby zaznacza się na mapie w formie kółek (kobiety) oraz kwadratów (mężczyźni). Łączące je więzy przedstawia się przy pomocy pałeczek. Na genogramie umieszcza się również osoby, z którymi pacjenta nie łączą więzy krwi. Mowa to u mężach, żonach, konkubinach, konkubentach i nieślubnych czy przysposobionych dzieciach. Dodatkowo, należy zaznaczyć na nim najważniejsze choroby oraz wydarzenia w rodzinie. Może być to na przykład alkoholizm, zaburzenia psychiczne, uzależnienie od narkotyków czy przemoc w rodzinie.

Praca nad genogramem jest czaso — oraz pracochłonna. W czasie rysowania schematu, terapeuta prowadzi z pacjentem rozmowę na temat przodków i rodzinnych tajemnic. Genogram to doskonały sposób na to, aby poznać historię swojej rodziny, a jednocześnie zweryfikować swoje życie i zacząć dogłębnie analizować podejmowane działania.

Genogram wywodzi się z teorii systemów rodzinnych Murray’a Bowena, który określił go jako wielogeneracyjny przekaz wzorców rodzinnych. Twierdzi on, że z jego pomocą możliwe staje się zrozumienie, z czym związane są dane zachowania.

Co można zyskać, tworząc genogram? Dzięki niemu uświadomić można sobie wszystko to, co trudne i męczące, poznać mity przekazywane z pokolenia na pokolenie się, dowiedzieć, dlaczego wybraliśmy tego, a nie innego partnera czy dlaczego nasze dziecko zachowuje się w dany sposób, poznać wzorce przekazywane z pokolenia na pokolenia oraz rodzinne tajemnice, zrozumieć źródło problemów rodzinnych oraz dowiedzieć się, w jakiej fazie cyklu życia rodziny aktualnie jesteśmy i czy znajdujemy się w jakimś niezdrowym trójkącie.